رایگان
سهند
زیر نظر علی میرفطروس
دفتر اول بهار 1349
دفتر دوم ؟ 1349
«سهند»، فصلنامۀ هنر و ادبیات تبریز، جُنگی است خواندنی. نخستین دفتر «سهند» با ترجمۀ شعری از ب. چای‌اوغلو، تحت عنوان «سهند»، آغاز می‌شود.
در بخشی از مقالۀ آغاز دفتر تحت عنوان «سلامی، چو بوی خوش آشنایی …» نوشتۀ علی میرفطروس آمده است: «سهند» هوای تازه‌ایست، برای کسانی که بودن و خاستن را برگزیده‌اند – و نه نشستن را – و خاستگاه هنر و اندیشۀ آنانی است که اندیشه‌ای راستین – انسانی و راهیاب دارند و برای دست یازیدن به صبحی صادق – در شبی سنگین و ظلمانی – را می‌سپرند …»
این جُنگ نمی‌خواهد به صورت «زمزمه»ای ادامه یابد بلکه می‌خواهد «زمزمه» را به «فریاد» بدل کند؛ از این رو در شعرها و مقاله‌ها بیشتر به مسائل سیاسی و اجتماعی می‌پردازد و از طرح مسائل صرفا ادبی دوری می‌جوید.
دفتر اول «سهند» در چهار بخش تنظیم شده است: شعر، مقاله، قصه و نقد و بررسی.
در بخش شعر، شعرهایی از نیما یوشیج، سهراب سپهری، محمد زهری، بیژن نیری، خسرو گلسرخی، سیروس مشفقی، مفتون امینی، سیاوش کسرایی، محمود پاینده، اصغر واقدی، پرویز کریمی، سید محمدحسین شهریار، علیرضا نوری‌زاده، صادق همایونی، غلامحسین ده بزرگی، سعید سلطانپور، حسین درتاج، م. راما، رضا مقصدی، علیرضا طبایی، اسماعیل خویی، عبدالجواد محبی، عنایت‌الله نجدی سمیعی، بهرام حق‌پرست و … کاهه کولبی (شاعر ترکیه)، حبیب ساهر، کارل سندبرگ و … در بخش مقاله، مقاله‌هایی از جلال آل‌احمد، غلامحسین ساعدی، امیرحسین آریان‌پور، فریبرز مجیدی، رضا براهنی، عبدالله واعظ، هانری کاتان (ترجمۀ منوچهر هزارخانی)، نامۀ رومن رولان به ماکسیم گورکی، گفت و شنودی با دکتر مصطفی رحیمی، گفتاری از سارتر و … در بخش «نقد و بررسی»، «وظایف نقد ماتریالیستی» از پله‌خانف ترجمۀ منوچهر هزارخانی، «دکتر استوکمان» از محمد آذریار، «صمیمیت در شعر و برداشت اجتماعی شاعر» (بررسی دو منظومه از حمید مصدق) نوشتۀ م. ع. ناقوس و … به چاپ رسیده است.
طرح چهرۀ فروغ فرخزاد از علی مسعودی و چهرۀ ژان‌پل سارتر از اردشیر محصص زینت‌بخش صفحات داخلی دفتر اول «سهند» است.
دفتر دوم «سهند» تحت عنوان «شراره‌های جاویدان – کتاب هنر و ادبیات امروز» منتشر شده است. از شعرها، مقاله، تصویری از تابلو «جلال» اثر هانیبال الخاص در آغاز نشریه و … می‌توان پی برد که این دفتر ویژۀ جلال آل‌احمد است.
در صفحۀ اول دفتر دوم «سهند» چند سطری از آل‌احمد نقل شده است:
«قلم، این روزها برای ما شده یک سلاح، و با تفنگ اگر بازی کنی، بچه‌های همسایه هم که به تیر اتفاقی‌اش مجروح نشوند، کفترهای همسایه که پر خواهند کشید … و بریده باد این دست اگر نداند که این سلاح را کجا به کار باید برد.»
بخش اول این دفتر شامل شعرهایی است از نیما یوشیج، م. سرشک، سیاوش کسرایی، اسماعیل خویی، صفورا نیری، خسرو گلسرخی، م. آزرم، اصغر واقدی، عبدالجواد محبی، غلامحسین متین، عزت‌الله زنگنه، رضا مقصدی، بهرام حق‌پرست، حسین درتاج، احمد نیکو صالح، آنا آخماتوا، ناظم حکمت(ترجمۀ ثمین باغچه‌بان)، محمود درویش (ترجمۀ علینقی منزوی)، هیمن، شاندور پتوفی، علی میرفطروس و … بخش دوم شامل مقالاتی از دکتر علی‌اصغر حاج سیدجوادی، اریک هارتلی (ترجمۀ کاوۀ دهگان)، م. ا. به‌آذین، پله‌خانف (ترجمۀ فریبرز مجیدی)، گئورگ لوکاچ (ترجمۀ فریبرز سعادت)، حمید حمید و …
در یادداشت پایان دفتر، به قلم گردآورنده، تحت عنوان «سلامی چو بوی خوش آشنائی … » اشاره شده است که این دفتر ادای دینی است به جلال آل احمد:
« … این وجیزه، ادای دین «ناتمام»ی است به انسانی که درد مجسم روزگارمان بود – و شرف، و شهامت را جلالت و اعتباری – در این بی اعتباری …» و نیز اشاره شده است به «توقف» و تأخیر در انتشار دفتر دوم: « … حقیقت اینست که این دفتر «آنچه که بود» و یا «آنچه که می‌خواست باشد» نیست، و این – البته ناشی از همان پریشانی‌هایی است که در کارمان رخ نمود و باعث آمد تا مدتی دراز را در «توقف» و انزوای کلی سپری سازیم …»
بعد از وقفه‌ای هشت ساله، در سال 1357 چند مقاله از «سهند، دربارۀ جامعه‌شناسی و ادبیات» توسط انتشارات صدا در 186 صفحه منتشر می‌شود. علی میرفطروس در ابتدای کتاب در متن کوتاهی با عنوان اشاره چنین نوشته است:
کتاب حاضر، حاوی مطالب و مقالاتی می‌باشد که روشنگر پاره‌ای از ضروری‌ترین مقوله های جامعه‌شناسی و ادبیات مترقی است.
اکثر این مقالات –سال‌ها پیش- در «جُنگ سهند» (شماره 1 و 2) آمده است. خصلت علمی و کیفیت والای این مقالات و نیز فقدان و عدم دسترسی به آن جنگ‌ها، از انگیزه‌های نخستین چاپ و انتشار این کتاب است.
باشد که به همت یاران نیک اندیش، شماره‌های آیندۀ این دفتر، پربارتر و سرشارتر منتشر گردد.
اشاره میرفطروس به شماره‌های آیندۀ این دفتر(که در شناسنامه کتاب «صدا» عنوان شده) به حقیقت نپیوسته و کتاب دیگری با عنوان سهند یا صدا منتشر نشده است.
«سهند» در دو دفتر و 362 صفحه به قطع وزیری منتشر شده و از جُنگ‌های تندرو، و از جهت درج مقالات اجتماعی از جنگ‌های پُربار دهۀ چهل است.
دیدگاهها
هیچ دیدگاهی برای این محصول نوشته نشده است.